Περί περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ο λόγος!
Μαθαίνοντας και Δρώντας για ένα Καλύτερο Μέλλον
Την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου 2024, εκπαιδευτικοί από όλη την Ευρώπη βρεθήκαμε στην Τενερίφη για ένα εντατικό επιμορφωτικό σεμινάριο με επίκεντρο την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Αυτή η μεταμορφωτική εμπειρία, στο πλαίσιο του προγράμματος ErasmusQuake, μας προσέφερε πολύτιμες γνώσεις για την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στις εκπαιδευτικές μας πρακτικές.
Μοιραζόμαστε τα βασικά σημεία του σεμιναρίου στο παρακάτω αρχείο:
Συστημική Σκέψη: Μια Νέα Προοπτική στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Στον πυρήνα της επιμόρφωσης βρισκόταν η εισαγωγή στη συστημική σκέψη, βασισμένη στο πρωτοποριακό έργο της Donella Meadows. Μάθαμε ότι η περιβαλλοντική εκπαίδευση δεν αφορά απλώς τη διδασκαλία μεμονωμένων γεγονότων – αφορά την κατανόηση των διασυνδέσεων μεταξύ των στοιχείων και πώς αυτά λειτουργούν μαζί ως σύστημα. Όπως εξηγεί η Meadows, “Δεν υπάρχουν ξεχωριστά συστήματα. Ο κόσμος είναι ένα συνεχές.”


Από τη Θεωρία στην Πράξη: Βιωματικές Εμπειρίες Μάθησης
Η επιμόρφωση υιοθέτησε μια τριπλή προσέγγιση στη μάθηση:
- Κεφάλι: Εκπαιδευτικοί πόροι και θεωρητικά θεμέλια
- Καρδιά: Δημιουργία σημαντικών, αξέχαστων μαθησιακών εμπειριών
- Χέρια: Πρακτική, βιωματική μάθηση μέσω άμεσης δράσης
Ένα από τα πιο εμπνευσμένα εργαστήρια επικεντρώθηκε στις αρχές της περμακουλτούρας, διδάσκοντάς μας πώς να σχεδιάζουμε βιώσιμα συστήματα που μπορούν να εφαρμοστούν στα σχολεία μας. Εξερευνήσαμε πρακτικές εφαρμογές όπως:
- Κάθετη κηπουρική στις τάξεις
- Δημιουργία σχολικών φυτωρίων
- Ανάπτυξη ταϊστρών για πουλιά για την υποστήριξη της τοπικής άγριας ζωής
- Καλλιέργεια μανιταριών ως εκπαιδευτικό έργο
Μετατρέποντας τα Απόβλητα σε Εκπαιδευτικές Ευκαιρίες
Ένα από τα σημαντικότερα σημεία της επιμόρφωσης ήταν το εργαστήριο φυσικού σαπουνιού, το οποίο έδειξε πώς η περιβαλλοντική εκπαίδευση μπορεί να ενσωματώσει πολλαπλά μαθήματα:
- Χημεία μέσω αντιδράσεων σαπωνοποίησης
- Μαθηματικά μέσω ακριβών μετρήσεων
- Βιολογία μέσω κατανόησης φυσικών συστατικών
- Οικονομικά μέσω ανάπτυξης προϊόντων και μάρκετινγκ
- Περιβαλλοντική επιστήμη μέσω μείωσης αποβλήτων και ανακύκλωσης
Πόροι για Μελλοντική Εφαρμογή
Η επιμόρφωση μας σύστησε πολύτιμους πόρους για τη συνέχιση του ταξιδιού μας στην περιβαλλοντική εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων:
- The Circular Classroom (circularclassroom.com)
- Gaia Education (gaiaeducation.org)
- Το πρόγραμμα σχολείων του Transition Network
- Διάφορους πόρους αναλυτικών προγραμμάτων βιωσιμότητας
Κοιτάζοντας Μπροστά
Αυτή η επιμόρφωση μας εξόπλισε με πρακτικά εργαλεία και μεθοδολογίες για να μεταμορφώσουμε τις διδακτικές μας πρακτικές. Εφαρμόζοντας αυτές τις προσεγγίσεις, μπορούμε να βοηθήσουμε τους μαθητές μας να κατανοήσουν τις περιβαλλοντικές προκλήσεις, ενώ τους ενδυναμώνουμε να γίνουν ενεργοί στη δημιουργία βιώσιμων λύσεων.
Το βασικό μήνυμα που φέρνουμε πίσω στα σχολεία μας είναι ότι η περιβαλλοντική εκπαίδευση δεν αφορά μόνο τη διδασκαλία περιβαλλοντικών ζητημάτων – αφορά την καλλιέργεια της συστημικής σκέψης, την ενθάρρυνση της πρακτικής δράσης και την έμπνευση ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον. Όπως σοφά σημείωσε ο αρχηγός Seattle, “Η ανθρωπότητα δεν έχει υφάνει το δίχτυ της ζωής. Είμαστε απλώς ένα νήμα του. Ό,τι κάνουμε στο δίχτυ, το κάνουμε στους εαυτούς μας. Όλα τα πράγματα συνδέονται μεταξύ τους.”
Μέσω του προγράμματος ErasmusQuake, είμαστε πλέον καλύτερα εξοπλισμένοι για να ενσωματώσουμε την περιβαλλοντική συνείδηση στον ιστό της καθημερινής μας διδασκαλίας, δημιουργώντας ουσιαστικές μαθησιακές εμπειρίες που θα διαμορφώσουν τους περιβαλλοντικούς διαχειριστές του αύριο.